Otomobil satın almak isteyen vatandaşların gözü kulağı, son birkaç haftadır ÖTV’deki matrah düzenlemesindeydi. Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati tarafından duyurulan düzenleme, sıfır araba fiyatlarının ÖTV dilimini düşürecek, böylelikle fiyatların aşağı çekilmesini sağlayacaktı. Yapılan ilk açıklamalarda 1 Aralık tarihi verilmiş olmasına rağmen bugün sürpriz bir gelişme yaşandı ve ÖTV düzenlemesi, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Düzenlemeden sonraki fiyat listelerini incelediğimizde, birtakım modellerde fiyat düşüşlerinin olduğunu görüyoruz. Örneğin Fiat Egea‘nın baz modeli 365.300 TL’ye, Renault Clio‘nun baz modeli ise 75 bin TL düşüşle 373.000 TL düzeylerine kadar geriledi. Pekala bu fiyatlar kalıcı olacak mı? Vatandaş ne yapmalı? Bu içeriğimizde hem matematik yapıp hem de uzman görüşü alıp, birkaç ay sonra neler yaşanacağına yönelik en dengeli kestirimleri ortaya koyacağız.
ÖTV matrah düzenlemesi sıfır araba pazarını rahatlatacak mı?
Mevcut datalara baktığımızda, sıfır araba fiyatlarının bir nebze de olsa düştüğünü görüyoruz ki bu durum, en azından bugün için düzgün bir şey olabilir. Peki bu durum pazarda rahatlamaya yol açar mı? Sorularımızı yönelttiğimiz deneyimli araba gazetecisi Ahmet Çelik, pazarın rahatlayıp rahatlamayacağına ait şu sözleri kullandı: Hiçbir biçimde uzun soluklu ve tüketiciyi rahatlatıcı bir uygulama değil. Tam bir dağ fare doğurdu denebilir.
Peki neden fiyatların düşmesi bir uzman için yeterli bir şey değildi? Rakamlar üzerinden konuşan Ahmet Çelik; “Türkiye’de satılan 1.300 adet sıfır araçtan sadece 96 tanesi düzenlemeden etkilendi. Bunun sonucunda yüzde 5 ila yüzde 17 arasında değişen, ortalamada yüzde 9 olan fiyat düşüşü oldu. Türkiye’deki en ucuz otomobil, düzenleme sonrası 282 bin TL’den satın alınabiliyor.” ifadeleriyle düzenlemenin pek de tesirli olmadığını açıklamış oldu…
Peki yakın vakitte tekrar fiyat artışları görmeye başlayacak mıyız?
Türkiye’de satış yapan otomobil markalarının çok büyük bir bölümü, fiyat listelerini aylık olarak güncelliyorlar. Bu da genel olarak her ayın ilk günlerine denk geliyor. 1 Aralık’taki durumun ne olacağını kestirmek sıkıntı lakin Ocak 2023’e baktığımız zaman, fiyatların yeniden yükselişe geçmesinin kaçınılmaz olduğunu görüyoruz. Tamam da fiyatlar niye yükselecek ki? Hemen açıklayalım.
Otomotiv dünyası dolara endekslidir. Örneğin Fiat Egea. Evet, bu otomobil Türkiye’de üretiliyor lakin üretim için gereken ham hususlar Türkiye’de mevcut değil. İşte tam da bundan kaynaklı olarak, dolar/TL paritesinin araba fiyatlarını direkt etkileyeceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Bulunduğumuz durumda ise doların yükseleceğini esasen biliyoruz. “Nereden biliyorsunuz?” dediğinizi duyar üzereyiz. Çabucak bunu da açıklayalım.
Doların yükseleceğini biz değil, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) söylüyor!
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), daha birkaç gün evvel Piyasa İştirakçileri Anketi sonuçlarını paylaştı. Paylaşılan bilgilere baktığımızda, yıl sonu için dolar/TL paritesinin 19,54 olacağı iddia ediliyor. Bugünün dolar kuruna baktığımızda ise 1 dolar 18,63’ten işlem görüyor. Yani dolar, yüzde 5 civarında daha değerlenecek ve bu durum, elbette otomobil fiyatlarına yansıyacak. Basit bir örnek vermek gerekirse, tahminler doğru tutarsa bugün 365.300 TL değerinde olan Fiat Egea, 1 Ocak 2023’e kadar 18.265 TL daha zamlanacak ve 383.565 TL’ye ulaşacaktır. Matrah düzenlemesinin Fiat Egea’ya 72.600 TL indirim olarak döndüğünü göz önünde bulundurursak, düzenleme kaynaklı fiyat düşüşünün en fazla 4 ay kadar dayanabileceğini söyleyebiliriz.
“Düşen fiyatlar, birkaç ay içerisinde eskiye döner”
Yaptığımız matematik, Ahmet Çelik tarafından da doğrulanmış durumda. “İndirim olarak görülen fiyatların, euro ile doların yükselmesi ve olası yeni yıl zamlarıyla birkaç ay içinde geri döneceğini düşünüyorum.” diyen Çelik, çarpıcı bir gerçeği de lisana getirdi. “Araç bulma sıkıntısı hala devam ediyor ve 2023’te de devam edecek. Fiyatı inen her aracı bulamayacağımız da bir gerçek.” tabirlerini kullanan tecrübeli gazeteci, pek de umutlanmamamız gerektiğini belirtmiş oldu.
İkinci el piyasası ne olacak?
Herkes sıfır otomobil peşinde değil. Biz bunu da göz önünde bulundurarak ikinci el piyasasını neler beklediğini de sorduk. Ahmet Çelik’in ikinci el piyasası ile ilgili açıklaması şöyle oldu: İkinci el pazarında sıfırda olduğu üzere bir fiyat gerilemesi olmaz. Esnaf ikinci el araçları aslında yüksek fiyattan aldığı için sıfırdaki üzere çok büyük fiyat gerilemeleri yapmaz. Önümüzdeki bir ay içinde yüzde 1-1,5’luk bir gerileme olur. Fakat o da sonrasında eskiye dönecektir…
Son olarak; Ahmet Çelik, otomotiv pazarında data tahlilleri yapan Cardata’nın servis ettiği fiyat listesini de bizlerle paylaştı. Buradaki ilişkiyi kullanarak ulaşabileceğiniz listede, matrah düzenlemesi nedeniyle fiyatı düşen tüm arabaları birlikte görebilirsiniz.
