İran’da ‘ahlak polisi’ tarafından gözaltına alındıktan üç gün sonra hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Jîna Amini’nin ölüm yıldönümü yaklaşırken Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), protestolardan bu yana gazetecilere yönelik baskılara ilişkin bir rapor hazırladı. Amini’nin ölümünün ardından gelen olay. Bunlardan 31’i kadın 79 gazetecinin tutuklandığını açıklayan RSF, İran’da gözaltına alınan tüm gazetecilerin serbest bırakılmasını talep etti.
Amini cinayeti ve sonrasında yaşanan toplumsal hareketlere odaklanan RSF, gazetecilerin ‘korkunç bir baskıyla’ karşı karşıya kaldığını bildirdi. Uluslararası RSF’nin açıklamasına göre, Amini’nin 16 Eylül’deki ölümünden bu yana geçen yıl içinde 79 gazeteci gözetim altına alındı ve bu kişilerden 12’si “kırılgan bir şekilde” serbest bırakıldı. Konuyla ilgili olarak RSF, “İran rejimi, gazetecilere yönelik çok çeşitli cezai yaptırımları kapsayan gerçek bir yaptırım labirenti yarattı.” yorumunu yaptı.
‘KADIN GAZETECİLER İÇİN DÜNYANIN EN BÜYÜK CEZAEVLERİNDEN BİRİ’
“İran, geçtiğimiz yıl kadın gazeteciler için dünyanın en büyük hapishanelerinden biri haline geldi” diyen RSF, şunları ekledi: “Nedeni belli olmayan gözaltı uygulamaları çoğunlukla ‘devlet aleyhine propagandaya’ dayanıyor. Bazen buna ‘yasadışı gösteri’ de eşlik ediyor. ‘Devlet propagandası’ ağırlaştırıcı bir faktör olarak görülüyor.” ‘Güvenliği tehlikeye atmak’ veya ‘düşman ülkeyle işbirliği yapmak’ gibi suçlamalar da ekleniyor. İran’da cezaevinde tutulan 24 gazetecinin yarısı Mahsa Amini için düzenlenen protestoların ardından tutuklandı.”
RSF, tutuklu gazetecilerin durumuna ilişkin şu bilgileri paylaştı:
“Gazeteciler tutuklandıktan sonra İran yargısının karanlık koridorlarında mahsur kalıyorlar. Tutuklu gazetecileri baskı labirentine hapsetmek için fiziksel ve psikolojik şiddet, suç yolsuzlukları ve bürokratik blokajlar devreye giriyor. Bazen saatlerce ortadan kayboluyorlar ve Tecrit altına alındıklarını daha sonra yakınları öğreniyor. Duruşma gündeme geldi. “Bazı durumlarda açıklanan tarih daha sonra iptal edilebiliyor, duruşmalar gazetecilerin avukatlarına önceden duyurulmuyor ya da kendilerine bildiriliyor.” son dakikada. Genellikle durumlar belirsiz bırakılır.”
DAGHER: ZORLU GAZETECİLER VAR
RSF Orta Doğu Ofisi temsilcisi Jonathan Dagher, karmaşıklığına rağmen İran hükümeti tarafından geliştirilen baskı labirentinin tek ve kolay bir formüle hizmet ettiği görüşünü dile getirdi.
Dagher, RSF’den yaptığı açıklamada, “Ya gazeteciler kendilerini sansürlüyor ya da tutuklanıyorlar. Ancak tutuklamaların sonu gelmezse hâlâ bu formüle meydan okumayan gazeteciler var demektir. “İranlı yetkilileri keyfi yargılamalara son vermeye, basının önündeki engelleri kaldırmaya ve kitlesel protestolardan bu yana tutuklanan 12 gazeteci de dahil olmak üzere bugün itibarıyla İran’da tutuklu bulunan tüm gazetecileri serbest bırakmaya çağırıyoruz.”
5 KADIN GAZETECİ Hâlâ Tutuklu
RSF, İran’da tutuklanan kadın gazetecilerden 5’inin halen tutuklu olduğu bilgisini paylaştı. “Onlar olmasaydı, Amini’nin ölümünün ardından gelişen ‘Kadın, Yaşam, Özgürlük’ başlıklı toplumsal itirazlar hak ettiği şekilde gündeme gelmezdi.” diyen Erdoğan, RSF’nin haberine göre gözaltına alınan 5 kadının isimleri şöyle: : Niloofar Hamedi, Elaheh Mohammadi, Nazila Maroufian, Farzaneh Yahya. -Abadi, Vida Rabbani. (DIŞ HABER)
